Елде күніне 2 әйел жатыр мойны қатерлі ісігінен көз жұмады. Күнде бес әйелге осындай диагноз қойылады. Көңіл көншітпейтін статистиканы денсаулық сақтау министрлігі бөлісті. «Ақхалаттылар аурудың алдын алуға болады», – дейді. Ол үшін дертке себепші болатын адам папиллома вирусымен күрескен жөн. Республика бойынша дәл осы вирусқа қарсы екпе салудың екінші кезеңі басталды. Оны 11 мен 13 жас аралығындағы қыздар тегін ала алады.
Жатыр мойны обыры жыл өте жасарып барады. Бұрын бұл диагноз 35 жастан асқан әйелдерде анықталса, бүгінде 25 жастағы аруларға да қойылуда. Дәрігер гинеколог-онколог Ләззат Қозғамбаева мұны адам папиллома вирусының тарауымен байланыстырып отыр.
Ләззат Қозғамбаева, гинеколог-онколог:-Адам папиллома вирусын жұқтырған науқастарда ешқандай ауру белгісі болмауы мүмкін. Ол 7, тіпті 10 жыл бойы еш шағымсыз жүре алады. Бірақ иммунитеті түсіп кеткен жағдайда дәл сол дерт онкологияға әкеліп жататын жағдайларды жиі көреміз.
Ресми статистикаға жүгінсек: «Жыл сайын 2000-ға жуық әйелден жатыр мойны обыры диагнозы табылады. Ал 600-і көз жұмады. Сондықтан ақхалаттылар аты жаман ауруды тудыратын адам папиллома вирусына бейжай қарауға болмайды», – дейді.
Манар Смағұл, ҚР ДСМ қоғамдық денсаулық сақтау орталығы басқарма төрағасының орынбасары:
-Ол қалай жұғады? Ең бірінші тығыз қарым-қатынас жыныстық жолмен жұғады. Бассейнге, саунаға барғанда терімен-тері қатынас болса, оның жұғуы жоғары. Ал енді мына статистикаға қайта жүгінсек, 22-23 жасқа дейін 80 пайыз адамда бұл вирус ағзада болады.
Дерттен қорғанудың ең оңтайлы жолы - екпе. Былтырдан бері ол 11-13 жас аралығындағы қыз балаларға ақысыз негізде, ерікті түрде салына бастады. Осы уақытқа дейін 128 мыңнан астам оқушы вакцинацияның бірінші кезеңінен өтті. Алда әлі екінші кезең бар.
Айжан Есмағамбетова, ҚР ДСМ қоғамдық денсаулық сақтау орталығының басқарма төрағасы:
-Әлемдік тәжірибеде бұл вакцина 20 жылдай қолданылып келеді. Ол адам папиллома вирусының онкогенді деп есептелетін 6,11,16 және 18 түрлерінен қорғайды. Біз екпені алғаш рет 2013 жылы енгізіп көрген едік. Екпе алған қыздардың бір де біреуінде бұл вирус анықталған жоқ. Ал вакцинациядан бас тартқан әрбір бесінші қыз балада адам папиллома вирусы табылды.
Бүгінгі таңда адам папиллома вирусын емдеу мүмкін емес. Сондықтан қолдан келер бар шара «вирусты жұқтырмас бұрын, ерте қамданып, екпе алу», – дейді мамандар.
Дана Әлиева, Қанат Абильдин
